Του Χαράλαμπου Γαλιάνδρα-Αρτινού
Ο Αμβρακικός Κόλπος είναι ένα από τα ωραιότερα έργα με τα οποία προίκισε η φύση την περιοχή. Ένα έργο απαράμιλλης ομορφιάς, στολίδι που όμοιό του δεν υπάρχει. Στην αγκαλιά του βρήκαν και βρίσκουν καταφύγιο και τροφή άνθρωποι, πουλιά, ζώα, υδρόβια ζωντανά και φυτά σπάνιας βιοποικιλότητας και αξίας.
Στο ειδυλλιακό του τοπίο και στις μοναδικές του λιμνοθάλασσες στραφταλίζουν οι ασημένιες ακτίνες του ήλιου που «λούζει» το Ιόνιο Πέλαγος και καθρεφτίζεται ολονυχτίς όλος ο φεγγαρόφωτος και έναστρος ουράνιος θόλος του πλανήτη μας. Όλα τα βλέμματα του γαλαξία μας αλλά και των ανθρώπων μαγνητίζει το μεγαλύτερο και λαμπρότερο σμαράγδι που ενυπάρχει, μαζί με άλλα μικρότερα, στον Αμβρακικό, αυτό της πανέμορφης ακρονησίδας, της ξακουστής Κορωνησίας, της και Καρακονσιάς αποκαλούμενης.Επίνειο της Άρτας, πρωτεύουσας του ομώνυμου νομού της Ηπείρου, προσελκύει το ενδιαφέρον ντόπιων και αλλοφερμένων, περιηγητών και περιβαλλοντολόγων, παρατηρητών πτηνών, ερευνητών της φύσης, της σπάνιας, ξεχωριστής και ενδιαφέρουσας πανίδας και χλωρίδας που σε αφθονία διαθέτει ο Αμβρακικός, με μονίμως ενδημούντα και αποδημητικά πουλιά που διαχειμάζουν στη ζεστή αγκαλιά του, βρίσκοντας καταφύγιο, τροφή και ιδανικές συνθήκες αναπαραγωγής.
Σ΄ αυτήν την περιοχή και στο σμαραγδένιο νησί της Κορωνησίας είχαν την τύχη να δουν το φως του ήλιου ριζοβολώντας από τα σπλάχνα του απλοί, καλοκάγαθοι άνθρωποι, ψαράδες, δουλευτάδες της γης, ιερωμένοι, αγωνιστές, λόγιοι, ερευνητές. Όλοι τους άξια τέκνα του που αγάπησαν τη γενέτειρά τους, δούλεψαν και δουλεύουν τίμια και αποδοτικά σε στεριά και θάλασσα, αλλά και μακριά από τον τόπο τους, έχοντας πάντα κατά νου και πράττοντας για το κοινό συμφέρον, την προστασία αυτού και την αξιοποίησή του.
Μεταξύ αυτών και ο αξιόμαχος, αγιάτρευτα ερωτευμένος με την ιδιαίτερη πατρίδα του, ψυχή του πολιτιστικού Συλλόγου Απανταχού Κορωνησιωτών, της εφημερίδας «Κορωνησία» και μέλος του Συλλόγου Ενεργών Πολιτών περιοχής Αμβρακικού, αξιαγάπητος Νίκος Δ. Πανέλλης. Ο οποίος αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του για την ανάδειξη της Κορωνησίας και των κατοίκων της, των απανταχού απόδημων συμπατριωτών του , την προστασία και την αξιοποίηση όλου του Αμβρακικού Κόλπου αγωνιζόμενος αόκνως και διακαώς για προβολή και προκοπή.
Οι πολυετείς αγώνες του καρποφόρησαν και οι προσπάθειές του ευοδώθηκαν. Τρανή απόδειξη το βιβλίο του «Κορωνησία, η καρδιά του Αμβρακικού», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις καλές εκδόσεις «Πέτρα» του δημοσιογράφου, εκδότη και ανεκτίμητου πατριώτη και φίλου Ανδρέα Ρίζο, ο οποίος συνδράμει με όλες τις δυνάμεις του και με πολύ καλή διάθεση και φιλοπατρία για την ανάδειξη κάθε ηπειρώτικης πνευματικής δημιουργίας.Μπορεί λοιπόν η Κορωνησία να είναι καρδιά του Αμβρακικού, και βεβαίως είναι, είναι όμως ολοφάνερο πως αυτή βρίσκεται στα κατάβαθα της καρδιάς του αγαπητού Νίκου Πανέλλη. Το καταμαρτυρεί το αξιόλογο πόνημά του μέσα από τις σελίδες του οποίου αναδύεται η ιστορία δεκάδων αιώνων της Κορωνησίας.
Ιστορία σημαντική στο πέρασμα του χρόνου, που ήρθε να συγκεντρώσει, καταγράψει, διασώσει και παραδώσει, ανεκτίμητα παρακαταθήκη, στις επόμενες γενιές.Μια ιστορία διάσπαρτη έως τώρα, καταγεγραμμένη σε ελληνικά, βυζαντινά, ενετικά, εκκλησιαστικά, οθωμανικά, αγγλικά και γαλλικά κιτάπια και φιρμάνια, ταξιδιωτικά πονήματα, απογραφές πληθυσμού, περιηγητικές εντυπώσεις, περιγραφές και ιστορήσεις μαχών και ναυμαχιών, εμπορική αλληλογραφία και συναλλαγές, επιστολές, καθώς και παλαιότερες και νεότερες επιστημονικές έρευνες που όμως δεν αφορούσαν αποκλειστικά την Κορωνησία αλλά γενικότερα την περιοχή της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδας.
Πάνω σ΄ όλα αυτά έσκυψε με αγάπη, υπομονή και επιμονή, κόπο και μόχθο και διάθεση πολύτιμου χρόνου για αρκετό καιρό ο Ν. Πανέλλης, συγκέντρωσε όλο το πολύτιμο υλικό το σχετιζόμενο με την Κορωνησία, τον Αμβρακικό Κόλπο και τη γύρω περιοχή και τα εναπόθεσε αξιολογημένα, ταξινομημένα και χρονολογημένα στις σελίδες του βιβλίου του, ιστορώντας για πρώτη φορά το σύνολο της προαιώνιας ζωής και ύπαρξης του νησιού και των κατοίκων του.
Ο συγγραφέας-ερευνητής δεν σταματά όμως εδώ. Καταμαρτυρεί με στοιχεία την ύπαρξη των κατοίκων, τη σύνθεση του πληθυσμού, τις ασχολίες του. Περιγράφει και καταγράφει όλα όσα αφορούν τα σημαντικότερα κτίσματά του, τις εκκλησίες και τα κάστρα, στιγμιότυπα από τη ζωή στο νησί, τα ήθη, τα έθιμα, τους θρύλους, τις παραδόσεις και τις εκδηλώσεις των κατοίκων καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου. Σχεδιαγράμματα και φωτογραφίες συνοδεύουν κάθε ενότητα καταχωρημένη στο βιβλίο, η άρτια επιμέλεια του οποίου οφείλεται στον καταξιωμένο εκπαιδευτικό και συγγραφέα Δημήτρη Βλαχοπάνο.
Πρόκειται για ένα ιστορικό έργο, πολύ σημαντικό για τον τόπο του, αφού ο συγγραφέας του δεν έχει αφήσει πέτρα ασήκωτη προκειμένου να ρίξει άπλετο φως στο μακραίωνο σκοτάδι ή ημίφως, γύρω από το γίγνεσθαι του νησιού, του Αμβρακικού και της ευρύτερης περιοχής. Και τα κατάφερε περίφημα αν και… νησιώτης.
Μακάρι να τον μιμηθούν και άλλοι , ιδιαίτερα άνθρωποι του κάμπου, τα περισσότερα χωριά του οποίου παραμένουν… ανιστόρητα.Αγαπητέ Νίκο συγχαρητήρια. Και δέξου, για την ανεκτίμητη προσφορά σου, από έναν… καμπίσιο ένα εκ βάθους καρδίας εκπορευόμενο ευχαριστώ.
